Jong pulserend leven in stad met een rijke geschiedenis

Met een geschiedenis van meer dan 1200 jaar zou een stad het een misschien wel eens een beetje kalmer aan kunnen doen. Nee dus. Er is iets dat voortdurend in beweging is.

Eigenlijk zou het centrum van Münster in zijn geheel voor museum kunnen doorgaan. Er is per slot van rekening genoeg te zien. Er zijn getuigenissen van een rijk verleden, eerbiedwaardige kerken, solide koopmanshuizen, prachtige aristocratische residenties... Maar waarom voelt de stad dan niet als een museum? Zelfs niet op de Prinzipalmarkt, waar de gevels weer naar historische voorbeelden in de oude glorie zijn hersteld. Dit komt vooral door de grote groepen jonge mensen die zorgen voor een bruisende vitaliteit in de stad, op de pleinen en in de straten, in eetgelegenheden en winkels, kroegen en clubs. Ook bezoekers zullen onmiddellijk merken dat het hart van deze historische stad opvallend jong is.

Met name de negen HBO-instellingen zijn verantwoordelijk voor deze vitaliteit. Wat dit betreft neemt Münster in Duitsland een bijzondere positie in. Enerzijds zijn er in Duitsland typische universiteitssteden, die meestal niet al te groot zijn en waar studenten 30% van de bevolking uitmaken. Anderzijds zijn er steden met meer dan een miljoen inwoners, zoals München of Berlijn, met meer dan 100.000 studenten. In Münster maken studenten meer dan 20% van de bevolking uit en daarmee is de stad uniek onder de steden met meer dan 300.000 inwoners.

Het gevolg is overal goed zichtbaar. Jaar in, jaar uit lokken de HBO-instellingen weer nieuwe jonge slimme en getalenteerde mensen naar Münster. Je komt ze overal tegen omdat veel wetenschappelijke instellingen over de hele stad verspreid liggen. Alleen al in de binnenstad herbergt ieder vierde gebouw een wetenschappelijk of educatief instituut. Maar jonge mensen zoeken en creëren hun eigen plekken om nieuwe dingen uit te proberen. Vaak op onverwachte plekken, zoals in de oude stadshaven of in het aangrenzende Hansaviertel, op een braakliggend fabrieksterrein of in een kantoorbouw dat leeg staat. Vaak slechts als tijdelijke tussenoplossing. Andere locaties zijn blijvend en groeien uit tot centra voor nieuwe activiteiten.

Hoe dat gaat? Bijvoorbeeld als volgt. Een groepje creatievelingen wil in de haven een oud pakhuis verbouwen tot een cultureel centrum dat gericht is op een breed publiek. Of het plan realiseerbaar is en of er voldoende geld beschikbaar is? Dat is nog niet helemaal zeker. Maar het jaarlijkse feest op de Hansaring, dat werd georganiseerd om het project te ondersteunen, is inmiddels uitgegroeid tot een van de  meest trendy evenementen van de stad. Andere voorbeelden zijn de clubs aan de Hawerkamp, die zich met hun festivals zoals Vainstream of Docklands hebben ontwikkeld tot hotspots voor de independent scene in Duitsland. Niemand hier was ook echt verrast toen de lezers van een scene-tijdschrift een club in Münster vonden voor hun verkiezing tot de meest populaire club van Duitsland, want Gleis 22 staat hier al een hele tijd bekend om zijn uitstekende concertprogramma.

Maar niet alleen veelbelovende internationale nieuwkomers die op hun tournees graag het nieuwsgierige en geïnteresseerde publiek in Münster testen, ook plaatselijke talenten zoeken het podium op. Vooral de muziekhogeschool zorgt er jaar in, jaar uit voor dat muziekwereld in Münster steeds weer een nieuwe generatie van topklasse musici krijgt. A propos podium, zelfs de toneelwereld blijft niet verschoond van onbesuisd jong talent. Het Junge Theater Cactus is een van de visitekaartjes van het culturele leven in Münster en is regelmatig in heel Duitsland en op internationale bijeenkomsten te gast. En het ongeveer elke drie jaar plaatsvindende festival 'Neue Wände' geldt in heel Duitsland als het grootste evenement op het gebied van podiumcultuur voor studenten.

Daarbij komt dat de start-up scene profiteert van de vele nieuwkomers. Zoals in de horeca waar nieuwe concepten ingang vinden met veel veganistische gerechten, of het Syrische ‘fast good’ dat jonge vluchtelingen hebben geïntroduceerd. Het is ook geen toeval dat de skater-scene rond Titus Dittmann zich ooit vanuit Münster over heel Duitsland heeft verspreid. Maar ook start-ups zoals Flaschenpost, de innovatieve bestelservice voor dranken, Kapten & Son, designers van accessoires en het online medium Perspective Daily.

Interessante feiten en cijfers (misschien als impuls voor verdieping?)

• Met 20% studenten staat Münster aan de top van de grote Duitse steden met meer dan 300.000 inwoners.
• Ook het bedrijfsleven in Münster zorgt voor een voortdurende toestroom van jonge mensen. Jaarlijks beginnen hier meer dan 2.000 jongeren uit de stad en haar omgeving aan een opleiding.
• Het stimulerende effect van de HBO-instellingen op het leven in Münster is een gevolg van de onderwijshervormingen in de jaren '70. Enerzijds door de explosieve groei van de studentenaantallen, anderzijds ook omdat hier niet langer alleen maar de nieuwe ‘notabelen’ voor Noordwest-Duitsland en het Ruhrgebied werden opgeleid.
• De grote belangstelling voor de stad van onderwijs en wetenschap heeft ook zijn schaduwkanten. Woonruimte is in de expanderende stad niet alleen schaars, maar ook duur. Het bouwen van nieuwe betaalbare woonruimte is inmiddels de topprioriteit nummer 1.
• Is de jeugd altijd voor toekomst en vooruitgang? Nee, niet altijd dus. De eerste editie van de Skulptur Projekte in 1977 stootte weliswaar ook op verbitterd verzet uit conservatieve kringen, maar het waren links-alternatieve studenten die in de nachtelijke uren het plan opvatten de grote biljartballen van Claes Oldenburg in de Aasee te rollen.
• Manakish is de naam van het Syrische fast food dat het nieuwe elbén project produceert en verkoopt om Syrische vluchtelingen een plaats te bieden in de Duitse samenleving.
• De trendy club Gleis 22, die overigens door de stad wordt gerund, werd door de lezers van het muziekblad ‘Intro’ in 2018 voor de tweede achtereenvolgende keer gekozen als meest populaire club in Duitsland. Sinds de oprichting heeft de club ruim 2.500 concerten georganiseerd.

Informatie:

am-hawerkamp.de
b-side.ms
www.elben.org
www.gleis22.de
perspective-daily.de
barackemuenster.wordpress.com
www.vainstream.com
www.docklands-festival.de